De financiële crisis in Europa heeft het welzijn van de wereldeconomie in gevaar gebracht. Sommige landen worden met ondergang bedreigd. Of de crisis nu per ongeluk is, of door fouten van politici en economen.
Wie is schuldig?
Er is een verband tussen de ineenstorting van de Amerikaanse aandelenmarkt en de crisis in Europa. Griekenland, Cyprus, Spanje en IJsland werden aangevallen. Deze landen brachten de staatsschuld op het jaarlijkse BBP (bruto binnenlands product; alle goederen en diensten die in het land worden geproduceerd, in geld uitgedrukt). De landen van de Europese Unie hebben de Verenigde Staten bijna ingehaald wat betreft de omvang van de staatsschuld aan hun crediteuren. Objectief gezien is de leidende economie op dit moment China, dat crediteur is van de grootste landen ter wereld.
Wat moeten we doen?
Volgens de theorie van de Sovjetwetenschapper Nikolai Kondratyev dragen crises bij aan de cyclische ontwikkeling van de economie. De 'Kondratieff-cyclus' heeft een looptijd van 45-60 jaar, inclusief de opkomst en ondergang van de markt.
Ondanks het gevaar van de Europese crisis voor de wereldeconomie, zijn er mensen die grote sommen geld verdienen aan ernstige wisselkoersschommelingen en de algemene chaos. Het gedrag op de aandelenmarkt zou het tegenovergestelde moeten zijn van nerveuze menigten. Warren Buffett, een van de beroemdste investeerders ter wereld, verdiende de grootste bedragen op een moment dat de aandelen van bekende bedrijven op de beurs tot recorddieptes daalden.
Vastgoed in Spanje en Griekenland is fors in waarde gedaald. In dit opzicht hebben de regeringen van deze Europese staten de procedure voor de privatisering van appartementen, huizen en percelen vereenvoudigd. Het verkopen van onroerend goed kan de last voor overheden verlichten en een goede investering zijn voor buitenlandse investeerders.
Zwarte zwaan
De Griekse economie heeft een begrotingstekort van 150% van het BBP. De staatsschuld van Frankrijk, Duitsland en het VK is meer dan 100% van het BBP.
De Amerikaanse econoom Nicholas Taleb beschuldigde in zijn boek "Black Swan" prominente wereldpolitici en financiers van flagrante onzorgvuldigheid. Ze vertrouwden op complexe formules en wiskundige modellen en zagen de realiteit niet meer, schrijft Taleb. De Black Swan is een serieus evenement waarvan nog nooit een prototype is gemaakt. De gedachte: "Als je geen zwarte zwanen hebt gezien, betekent dit niet dat ze er helemaal niet zijn" loopt door het werk van een erkend financier en denker.
Mogelijke ontwikkelingen
De economie van Europa is nogal fragiel. De goud- en deviezenreserves van veel van de grootste economieën (Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk) zijn niet afhankelijk van goud, maar van Amerikaanse staatsobligaties. Amerika's staatsschuld groeit, en Barack Obama heeft nog geen "tegengif" gevonden voor de Amerikaanse economische stagnatie.
De economieën van Europese landen kunnen uit de ineenstorting komen door kosten te besparen en de financiering van ondernemingen in de reële sector te vergroten. De "bubbels" die zich hebben opgehoopt op het gebied van finance, IT en consulting zullen vroeg of laat barsten. Europese regeringen moeten bezuinigen op in wezen schuldsubsidies en investeringen in falende banken en monopoliestructuren.
Als Europa niet reageert op de signalen van de crisis en doorgaat met het verhogen van zijn schulden aan sterke staten, kan dit leiden tot een nieuwe “zwarte zwaan” van ongekende omvang. Miljoenen mensen zitten misschien zonder pensioen en salaris. De Europese economie wordt bedreigd en alleen een goed beleid kan de situatie verbeteren zonder toevlucht te nemen tot populisme.
