Effecten zijn de belangrijkste instrumenten in de moderne economie. De aandelen worden uitgegeven door bedrijven, wat zorgt voor een instroom van "vers" geld. Staatsobligaties zijn een soort 'aandelen' van landen.
Geschiedenis van staatsobligaties
Lange tijd waren obligaties een instrument met constante rente. Effecten leverden bijvoorbeeld 10% van het jaarinkomen op - zoals het geval was in het VK van het Victoriaanse tijdperk (XIX eeuw).
Er waren ook staatsobligaties in de USSR. Ze brachten een laag inkomen mee, maar er werden waardevolle prijzen verloot door hun aantallen - reischeques, auto's en zelfs appartementen. Voor veel Sovjetmensen was het kopen van obligaties een zeldzame kans om een gevoel van opwinding te ervaren - vergelijkbaar met de Sportloto-loterij.
Kredietbeoordeling
Er zijn financiële ratingbureaus die de solvabiliteit van ondernemingen en hele landen beoordelen. Maar zelfs zij hebben misrekeningen. Zo erkenden de grootste ratingbureaus Moody en Parliament Rate de naderende wereldwijde crisis in 2008 niet, die op zijn beurt gepaard ging met speculatie op de obligatiemarkt.
In de loop van de Europese crisis zijn er wijzigingen aangebracht in de classificatie van "probleem"-obligaties in Griekenland, Spanje en IJsland. Deze landen hebben een grote schuldenlast - ongeveer 150% van het BBP. Simpel gezegd, ze hebben te veel ongedekte obligaties uitgegeven.
Staatsobligaties worden geclassificeerd op basis van hun kredietwaardigheid. De meest betrouwbare obligaties hebben een AAA-rating, de minder betrouwbare AA+, BBB. Obligaties met een kredietrating van minder dan BBB- worden als 'speculatief' beschouwd.
Obligatiemarkt
De theorie van de "efficiënte markt", die de geest van vele generaties handelaren al lang amuseert, faalt tijdens crisissituaties die in het verleden geen analogen hadden - "zwarte zwanen". Volgens deze theorie wordt elk financieel instrument gewaardeerd tegen zijn werkelijke waarde op basis van de informatie die op de markt beschikbaar is.
Om staatsleningen te laten depreciëren, moet de staat zijn faillissement verklaren - een default. In het gewone leven lijkt het faillissement van een hele staat een onwaarschijnlijke gebeurtenis. In de praktijk kan alles in een paar uur gebeuren. De wisselkoers kan meerdere keren dalen als gevolg van ongunstige politieke gebeurtenissen of sancties van de internationale gemeenschap. Kapitaaluitstroom hierdoor zal de staat "bins" tot het uiterste beperken. Lenders zullen de obligaties presenteren die moeten worden ingewisseld voor contant geld. De staat zal niet het geld hebben om zijn eigen effecten te kopen - op hetzelfde moment zal het een default moeten verklaren.
Een van de grootste staatsfaillissementen in de geschiedenis was het faillissement in 1998 in Rusland. De verkeerde koers van het aanhouden van de nationale munt, in combinatie met onredelijk hoge rentetarieven op kortlopende obligaties (140% per jaar), leidde ertoe dat Russische obligaties een analoog werden van de “financiële piramide”: rente werd betaald aan houders van leningen van nieuwe kopers.
Liefdadigheid en patriottisme
Op verschillende tijdstippen kochten inwoners van landen in moeilijke tijden staatsleningen om liefdadigheidsredenen. Zo kocht Nobelprijswinnaar in de natuurkunde Maria Skladovskaya-Curie onbetrouwbare Franse obligaties om het Franse leger te helpen. Na de oorlog werden deze obligaties afgeschreven. Natuurlijk zijn obligaties in de eerste plaats een financieel instrument, geen liefdadigheidsmiddel. Het vertrouwen in het land kan echter worden uitgedrukt in de hoeveelheid staatsobligaties.
